Verandering arbeidsvoorwaarden: checklist voor de praktijkhouder

Per 1 augustus gaat de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in. Hierdoor krijgen praktijkhouders te maken met nieuwe verplichtingen. Wat betekent dit voor jouw praktijk? En heb je de juiste benodigde voorbereidingen getroffen?

De Wtva heeft als doel om arbeidsvoorwaarden van werknemers te verbeteren door transparantere en meer voorspelbare arbeidsvoorwaarden te bevorderen. Dit door een bredere informatieplicht voor de werkgever in te voeren en de werknemer op bepaalde punten beter te beschermen. Conform de Europese Unie Richtlijn 2019/1152 is het arbeidsrecht aangepast op vijf onderdelen.

De informatieplicht van de werkgever houdt in dat je de werknemer schriftelijk dient te informeren over een aantal essentiële arbeidsvoorwaarden, binnen één maand na aanvang van de werkzaamheden. Bijvoorbeeld over de duur van de arbeidsovereenkomst, aanspraak op vakantie en eventuele deelname aan een pensioenregeling. Bij de meeste organisaties staat deze informatie in de arbeidsovereenkomst of wordt verwezen naar een cao, personeelshandboek of de KNMT-arbeidsvoorwaardenregeling.

De positie van werknemers met een geheel of grotendeels onvoorspelbaar werkpatroon wordt versterkt. Vanaf 1 augustus moet de werkgever deze werknemer laten weten binnen welke tijdvakken hij of zij opgeroepen kan worden. Dit zijn de ‘referentiedagen’. Een werknemers die buiten deze vastgestelde tijdvakken wordt opgeroepen, is niet verplicht om hieraan gehoor te geven. Ook dien je de werknemer te informeren over de oproeptermijn, het aantal gewaarborgde betaalde uren en het loon voor de arbeid die wordt verricht bovenop de gewaarborgde uren.

Per 1 augustus dient de werkgever op grond van een wet of de cao verplichte scholing kosteloos aan te bieden. Elk studiekostenbeding voor opleidingen of cursussen die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de werkzaamheden, is automatisch nietig. Na 1 augustus 2022 kan de werkgever geen beroep meer doen op bestaande studiekostenbedingen. Tevens geldt de scholingstijd als werktijd, en vindt scholing zoveel mogelijk tijdens werktijden plaats. Deze bepaling geldt niet voor de gereglementeerde beroepen binnen tandarts- en orthodontiepraktijken. Hiervoor is de werkgever dus niet verplicht om de scholingskosten op zich te nemen.

Werkgevers moeten hun werknemers informeren over de opzegtermijn die geldt bij het beëindigen van de arbeidsovereenkomst. Vanaf 1 augustus omvat deze verplichting ook de procedure (inclusief de vereisten en termijnen) die de werkgever en werknemer in acht moeten nemen. Hierbij kan worden volstaan met een verwijzing naar de regels in titel 7.10 van het Burgerlijk Wetboek. Artikel 52 van de KNMT-arbeidsvoorwaardenregeling heeft een soortgelijk beding.

Bij onvoorspelbare arbeid gelden de volgende verplichtingen en rechten:

• Na 26 weken kunnen werknemers hun werkgever vragen om meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden
• De beantwoording van het verzoek moet schriftelijk en gemotiveerd plaatsvinden binnen een maand na het verzoek. Voor werkgevers met minder dan 10 werknemers geldt een termijn van drie maanden.
• Als de werkgever niet tijdig schriftelijk reageert, dan wordt het verzoek automatisch toegewezen.

Volgens artikel 12 van de KNMT-arbeidsvoorwaardenregeling mag de werknemer zonder toestemming van de werkgever geen (on-)betaalde nevenarbeid verrichten. Vanaf 1 augustus dit verbod op (on)betaalde nevenwerkzaamheden alleen toegestaan als dit is ‘gerechtvaardigd vanwege een objectieve reden’. Dit is bijvoorbeeld het vermijden van belangenconflicten, gezondheid en veiligheid of bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie. Dient een medewerker na 1 augustus een verzoek in om nevenwerkzaamheden te verrichten? Dan mag je dit dus niet zomaar afwijzen.

• Voldoen de arbeidscontracten en het personeelsreglement aan de Wtva?
• Zijn er zaken waarover u de medewerkers (beter) moet informeren?
• Is er in de praktijk sprake van onvoorspelbare arbeid, met oproepkrachten of werknemers met wisselende werkdagen? Hou er rekening mee dat deze medewerkers per 1 augustus 2022 meer rechten hebben.
• Zijn studiekostenbedingen of scholingsregelingen afgesproken? Informeer de betreffende medewerkers dat de studiekostenbedingen voor verplichte opleidingen per 1 augustus vervallen.
• Als een nevenwerkzaamhedenbeding in de arbeidsovereenkomst staat, dient u dit mogelijk aan te passen.
• Zijn nevenwerkbedingen overeengekomen? Hou er rekening mee dat deze nietig zijn, tenzij er een ‘objectieve rechtvaardigingsgrond’ is.